Tolgelden kunnen een aardige hap uit het reisbudget wegnemen. Een retourtje met de auto naar Zuid-Frankrijk vanuit Nederland komt algauw op zo'n 120 euro aan tol (zonder caravan), maar tolwegen zijn relatief rustig en verkeren vrijwel altijd in prima staat, zodat je flink kunt opschieten. Wel is tanken langs de tolwegen en autosnelwegen vrijwel overal flink duurder is dan elders. Kijk daarom ook op onze pagina met tips om op autovakantie in Europa in de buurt van de snelweg goedkoper te tanken.

Wil je de tolwegen mijden, stel dan je navigatiesysteem daarop in of volg niet de borden Péage (Frankrijk; volg par RN), Pedaggio (Italië) of Peaje (Spanje). Bedenk wel dat veel tolvrije wegen in Frankrijk en Italië die een alternatief voor de tolweg vormen door zwaar vrachtverkeer geplaagd worden en enorm druk zijn. Van ontspannen rijden of opschieten is dan geen sprake. Sommige autosnelwegen in Frankrijk (kaartje met tolvrije autoroutes in grijs), Spanje (autovias) en Zuid-Italië zijn overigens tolvrij. Op de Europese routekaarten van de ANWB (gratis voor leden) staan deze aangegeven.

Tol Betalen in Italië tgaat het snelst met een creditcard. Kies dan de blauwe rijstroken met Carte. In Italië hebben de tolstations nu vrijwel altijd ook het Maestro- en V-pay-logo, zodat betalen met pinpas daar mogelijk is. Je hoeft alleen de bankpas in de gleuf te steken of voor het schermpje te houden (contactloos betalen) en geen pincode in te toetsen.
Soms gaat er iets niet goed bij het tolpoortje. Rijd dan niet achteruit, maar wacht tot de slagboom opengaat en pak het "unpaid toll"-ticket dat uit de gleuf komt. Daarop staat hoe je alsnog moet betalen, binnen 15 dagen. Doe je dat niet, dan volgt een naheffing, soms pas jaren later. Zie voor de procedure de ANWB.

Zie voor toltarieven de officiële site van de Portugese tolmaatschappij Brisa. Op de tolwegen van deze maatschappij kun je met een creditcard of contant betalen. Op andere tolwegen (onder andere de belangrijke A22 in de Algarve) kun je vaak alleen elektronisch betalen (aangegeven met bord rechts), via een zeldzaam ingewikkeld systeem. Zie voor meer informatie de Portugalpagina van de ANWB.

In Zwitserland is voor de snelwegen een vignet verplicht. Zo'n vignet voor de Zwitserse autosnelwegen (pdf Nationalstrassen) kost 40 CHF of ca. € 42, te betalen voor elke motor, auto, caravan of aanhanger (!). Het vignet voor 2023 is geldig van 1 december 2022 t/m 31 januari 2024 en is verkrijgbaar als elektronisch vignet via de officiële Zwitserse website of als plakvignet op de voorruit bij de ANWB (voor €44,95), aan de Zwitserse grens en in Zwitserland bij tankstations en postkantoren. Boete bij overtreding: 200 CHF en de kosten van een vignet. De boete voor een frauduleus opgeplakt vignet is nog hoger. Voor een digitaal vignet hoef je alleen het kenteken van de auto of motor in te voeren op de officiële website en het vereiste bedrag te betalen, het e-vignet is daarna meteen geldig. Je kunt tegelijk ook een e-vignet voor de aanhangwagen of caravan kopen.

Tip:

Koop het Zwitserse vignet bij een tankstation in Zuid-Duitsland, dat kost ca. € 1 meer maar kan wachttijd aan de grens schelen, al is de rij voor auto's met vignet bij de grensovergang Weil am Rhein/Basel (A5) vaak langer. Betaal je het vignet aan de Zwitserse grens met een 50-eurobiljet, krijg je 10 CHF wisselgeld. Het voordeligst is het om het vignet aan de grens met met pinpas of creditcard in Zwitserse franken te betalen. Je kunt gewoon in de auto blijven zitten, de Zwitserse douane heeft een mobiel pinapparaat. De prijs is dan ca. € 42, afhankelijk van de dagkoers.

De Gotthardtunnel

Zwitserse tunnels

Voor autotunnels in Zwitserland hoef je geen aparte tol te betalen, behalve voor de grote St.-Bernardtunnel op de grens met Italië (29,50 CHF of € 28, met caravan of camper 46 CHF of € 43, motor € 17 of 17,50 CHF; er zijn ook 20% goedkopere retourtickets die 1 maand geldig zijn).
De Gotthardtunnel is de belangrijkste verbinding tussen Zwitserland en Italië. Omdat de tunnel slechts tweebaans is (en blijft), staat er vrijwel altijd een file. De toegang wordt met stoplichten geregeld. De Zwitserse radio DRS1 meldt geregeld hoe lang het oponthoud is, maar de opgegeven wachttijden zijn vaak een onderschatting; op vrijdagen en zaterdagen in het hoogseizoen is twee uur wachttijd heel normaal; per kilometer file kun je op 15 minuten vertraging rekenen. Een alternatief bij grote drukte is de pasroute te nemen of om te rijden via de San Bernardinotunnel, maar deze route is niet per se sneller. Neem voor de Gotthardpasroute vanuit het noorden de afslag Wassen (bij grote drukte Altdorf) en vanuit het zuiden de afslag Quinto. Afslagen dichter bij de tunnel worden bij filevorming afgesloten.

Ook Oostenrijk kent tol voor het rijden op de snelwegen (A-wegen) en verschillende autowegen (S-wegen). Daarvoor is een Autobahnvignet nodig, in Nederland te verkrijgen bij de ANWB en verder aan de grens en bij benzinestations in en rond Oostenrijk. Er is een weekvignet (10 achtereenvolgende dagen) van € 9,90, een 2-maandenvignet van € 29 en een jaarvignet van € 96,40 (geldig van december 2022 tot en met januari 2024). Voor een aanhangwagen of caravan betaal je niet extra, motoren betalen € 5,80, € 14,50 en € 38,20.
Je kunt het Oostenrijkse autobahnvignet ook in een digitale versie aankopen via de Asfinag-website of de smartphone-app (Asfinag Unterwegs, ook in het Nederlands), dan wordt het aan je kenteken gekoppeld en hoef je geen vignet op je voorruit te plakken. Controle vindt via kentekenregistratie plaats.
Let op: het digitale vignet wordt vanwege de consumentenwetgeving (herroepingsrecht) pas na 18 dagen geactiveerd, dus bestel het minimal drie weken voordat je op reis gaat. Tip: je kunt het digitale vignet ook als ondernemer (Unternehmer/Company) aanschaffen, dan vervalt de wachttijd en is het vignet meteen na activering geldig. Er wordt op geen enkele wijze gecontroleerd of je echt ondernemer bent. De boete bij het ontbreken van een vignet bedraagt minimaal € 120 ("Ersatzmaut"), maar kan ook veel hoger uitvallen als je niet ter plekke kunt betalen, van € 300 tot € 3000. Behalve het vignet kent Oostenrijk nog tolheffing voor een aantal tunnels en bergtrajecten. Zo kost de Brenner-Autobahn voor een personenauto € 11, de Karawankentunnel € 7,80, de Tauernautobahn met de Tauerntunnel en Katschbergtunnel € 13,50 per enkele reis en de toeristisch interessante Großglocknerstraße € 40 (voor een hele dag, motor €30). Een snelwegvignet is voor deze bijzondere trajecten niet vereist.

In Tsjechië is voor de meeste snelwegen een elektronisch vignet nodig, dat je online kunt aanschaffen. Het is ook verkrijgbaar op postkantoren, aan de grens via self service-kiosken en bij sommige tankstations. Het vignet is aan het kenteken gekoppeld. Betaal met creditkaart, pinpas of contant in Tsjechische kronen, de gehanteerde wisselkoers bij betaling in euro is meestal zeer ongunstig. Voor personenauto's (inclusief aanhanger) is het tarief voor 7 dagen: CKZ 310 (circa € 12,40), voor 1 maand CKZ 440 (circa € 17,60) en voor 1 jaar CKZ 1500 (circa € 60). De jaarvignetten voor 2022 zijn tot 31 januari 2023 geldig. Motoren zijn vrijgesteld van de tolverplichting.

In Slovenië is voor auto's tot 3,5 ton een vignet verplicht voor de snelwegen. Dit is in de plaats van de tolheffing gekomen. Voor zwaardere auto's blijft de tol voorlopig bestaan. Er zijn vignetten voor een week (€ 15 voor auto's met of zonder aanhanger, € 7,50 voor motoren), een maand (€ 30) en een kalenderjaar (€ 110/motoren € 55) te koop. Let op: auto's tot 3,5 ton met een hoogte boven de vooras van meer dan 1,30 meter (pdf-lijst) betalen een dubbel tarief, dus € 30 voor een week en € 60 voor een maand.
De vignetten zijn te koop bij de tolstations, supermarkten en benzinestations in Slovenië en bij benzinestations in de buurlanden (grensstreek). Het vignet is niet geldig in de Karawankentunnel (grens Oostenrijk-Slovenië). Hiervoor betaal je nog eens € 7,20 met of zonder caravan.

Tolstation in Slovenië

Let op: Veel Nederlanders rijden maar een klein stukje over de Sloveense snelweg van Triëst naar Koper in Istrië, op weg naar Kroatië. Ook daar is een vignet noodzakelijk, en er wordt intensief gecontroleerd. Wil je deze snelweg mijden, rijd dan via het Italiaanse Muggia over de kustweg naar Koper, of volg de iets snellere sluiproute langs Plavje (goed opletten, zie video!). Wie in Slovenië op de snelweg aangehouden wordt zonder vignet, betaalt minimaal € 300 boete.